IJzerwijzer

IJzerrijke voeding helpt een ijzertekort te voorkomen of te verminderen. Verderop in deze folder vind je voorbeelden van ijzerrijke producten en wat tips. Blijf gevarieerd eten en maak vooral gebruik van de combinaties van voedingsmiddelen die de opname van ijzer verbeteren of juist verminderen. 

Wat is ijzer? uitklapper, klik om te openen

IJzer is een mineraal en komt in de voeding voor in twee vormen: heemijzer en non-heemijzer. Heemijzer zit alleen in dierlijke producten en non-heemijzer in dierlijke en plantaardige producten. Heemijzer wordt wat beter opgenomen door het lichaam.

Waarom is ijzer belangrijk? uitklapper, klik om te openen

IJzer is belangrijk voor de vorming van hemoglobine. Hemoglobine zit in het bloed en zorgt voor het transport van zuurstof.

Hoe ontstaat een ijzertekort? uitklapper, klik om te openen

IJzertekort kan onder andere ontstaan door hevige menstruaties, frequente bloedneuzen en bloedverlies bij de toiletgang.

IJzerrijke voeding uitklapper, klik om te openen

IJzerrijke voeding helpt een ijzertekort te voorkomen of te verminderen. In de tabel hierna vind je tips over ijzerrijke voeding. Blijf gevarieerd eten en maak vooral gebruik van de combinaties van voedingsmiddelen die de opname van ijzer verbeteren of juist verminderen.

Ontbijt:
- Volkorenbrood, roggebrood
- Appelstroop, mager vleesbeleg, leverworst, pindakaas
- Versgeperste sinasappelsap
- Aardbeien, pruimen, watermeloen
- Muesli, cornflakes
NB: alleen Appelstroop gemaakt met beetwortelsap is een bron van ijzer!

Lunch:
- Tonijn of sardines uit blik
- Groene rauwkost met wortelen, bieten, tomaat of paprika
- Gekookte of gebakken eieren
- Bietensap, wortelsap
NB: Rode, oranje en gele groente bevatten bèta-caroteen wat de opname van ijzer verdubbelt!

Diner:
- Donkergroene groenten bevatten het meeste ijzer, zoals boerenkool en spinazie
- Aardappelen, quinoa, volkoren Rijst, zoete aardappel
- Rundvlees, lamsvlees, kalkoen, kippenlevertjes
- Linzen, limabonen, kidneybonen, kikkererwten
- Tofu, tempeh, vleesvervangers

Snacks:
- Ongebrande cashewnoten en amandelen
- Zonnebloempitten, pompoenzaden
- Stukje pure (> 70%) chocolade
- Gedroogde tomaten
- Olijven
- Gedroogde abrikozen, vijgen, dadels
- Volkoren toast met tahin of humus
- Volkoren biscuit

Dranken:
- Tomatensap
- Zelf getrokken runderbouillon
- Pruimensap
- Groene smoothies
- Roosvicee ferro is een bron van ijzer, maar bevat veel suiker

Melkproducten (calcium), koffie, thee en wijn verminderen de opname van ijzer.
Vermijd het drinken van deze producten bij de maaltijden.

Tips:
De meeste winst is te behalen als je let op de combinaties.
Neem vitamine C rijke producten bij elke maaltijd om te opname van ijzer te verdubbelen.
Gedroogde groene kruiden zoals peterselie, bieslook en bevatten veel ijzer en passen overal op.
Je lichaam neemt ijzer uit gekookte groenten makkelijker op dan uit rauwkost.

Wat zijn de klachten bij een tekort aan ijzer? uitklapper, klik om te openen

Vermoeidheid, gebrek aan concentratie, hoofdpijn, duizeligheid, koude handen en voeten, verminderde sportprestaties, kortademigheid, bleek gezicht en sneller last van infecties. Klachten ontstaan meestal pas als er langere tijd te weinig ijzer is in het lichaam.

IJzerpreparaten uitklapper, klik om te openen

Bij een bestaand ijzertekort is ijzerrijke voeding alleen niet altijd genoeg. Meestal worden er dan ijzerpreparaten voorgeschreven door de arts. Bij een ernstig ijzertekort wordt er een ijzerinfuus gegeven op de dagbehandeling. Neem je ijzertablet altijd in met wat sinaasappelsap, dit verbetert de ijzeropname. Zuivelproducten zullen de opname verminderen. IJzertabletten niet innemen samen met calcium supplementen of maagbeschermers.

IJzersupplement uitklapper, klik om te openen

Een bekend ijzersupplement is Floradix, een ijzerrijk drankje dat 15mg ijzer bevat per 20 ml. Roosvicee Ferro bevat 1 mg ijzer per ml siroop. Vrouwen die menstrueren hebben extra ijzer per dag nodig.

Contact uitklapper, klik om te openen

De Van Creveldkliniek is geopend van maandag t/m vrijdag van 08:00 - 17:00 uur.  Buiten deze uren kunt u voor spoedgevallen contact opnemen met de centrale van het UMC Utrecht via 088 75 555 55. Vraagt u naar de dienstdoende arts van de Van Creveldkliniek.