Prostaatkanker: wat is het, oorzaken, symptomen en meer

Omdat prostaatkanker meestal heel langzaam groeit, kan het jaren duren voor u klachten krijgt. De klachten die u kunt krijgen zijn: 

• Het gevoel dat u nodig of vaak moet plassen 
• Moeite met plassen 
• Bloed in de urine 

Plasklachten ontstaan meestal door een goedaardige vergroting van de prostaat. Dit is een normaal natuurlijk proces bij de meeste ouder wordende mannen. Als u plasklachten hebt, wil dat dus niet direct zeggen dat u prostaatkanker hebt.  

Soms komen de klachten pas nadat de prostaatkanker al is uitgezaaid. Bijvoorbeeld naar de: 

• Botten: met pijn in het bekken, ribben of de wervels 
• Hersenen: met hoofdpijn, verwardheid of epileptische aanvallen 

Als u dit soort klachten hebt, kunt u het beste eerst naar uw huisarts gaan. De huisarts beoordeelt uw klachten en als nodig wordt u doorwezen naar de juiste specialist.   

Iedere man kan prostaatkanker krijgen. Prostaatkanker komt vaak voor in Nederland, jaarlijks krijgen bijna 12.000 mannen prostaatkanker. De meeste prostaatkankerpatiënten zijn ouder dan 65 jaar. 

Hoe prostaatkanker ontstaat 

De oorzaak van prostaatkanker is onbekend. Zeker is dat het seksuele gedrag niets te maken heeft met het ontstaan van prostaatkanker. Bij 5 tot 10 procent van de patiënten speelt erfelijke aanleg een rol. 

Er zijn verschillende soorten prostaatkanker. De ene soort is agressiever dan de andere. Deze  agressiviteit van de prostaatkankercellen noemen we de gradering en duiden we aan met de Gleason-score. De Gleason-score wordt in een getal weergegeven van 6 tot en met 10.  Daarnaast wordt het ISUP-graderingssysteem gebruikt. Hierbij staat score 1 voor laaggradig prostaatkanker en 5 voor hooggradig prostaatkanker. 

Gradering prostaatkanker

Scan de bovenstaande QR-code met uw telefoon om een video over dit onderwerp te bekijken. Of bekijk de video via:

Lees meer over behandelingen bij prostaatkanker

Er bestaan geen medicijnen die prostaatkanker kunnen voorkomen. We weten niet hoe prostaatkanker ontstaat. Zeker is dat het seksuele gedrag niks te maken heeft met het ontstaan van prostaatkanker.  

Wel weten we dat een gezonde leefstijl een beperkt gunstig effect heeft op het ontstaan van prostaatkanker, net als bij andere ziekten en aandoeningen. Ook is een gezond gewicht belangrijk voor minder risico op gevorderde prostaatkanker. Lees meer over gezond gewicht bij prostaatkanker op de website van de Prostaatkankerstichting.

Iedere man kan prostaatkanker krijgen. Prostaatkanker komt vaak voor in Nederland, jaarlijks krijgen bijna 12.000 mannen prostaatkanker. Bij 5 tot 10 procent van de patiënten speelt erfelijke aanleg een rol.  

Herman had prostaatkanker door erfelijk gen

Lees meer

• In Nederland krijgen jaarlijks bijna 12.000 mannen prostaatkanker 
• De meeste prostaatkankerpatiënten zijn ouder dan 65 jaar 
• Bij 5 tot 10 procent van de patiënten speelt erfelijke aanleg een rol 

Voor meer informatie zie 'de kankeratlas' van het Integraal Kankercentrum Nederland 

Leeftijd prostaatkanker​ 

De meeste prostaatkankerpatiënten in Nederland zijn ouder dan 65 jaar. 

Overlevingskansen prostaatkanker​ 

De overlevingskansen van prostaatkanker zijn dankzij wetenschappelijk onderzoek enorm verbeterd. We drukken de kans op genezing meestal uit in het aantal patiënten dat 5 jaar na de behandeling nog in leven is. Bij prostaatkanker dat ongeveer 80 procent. Dit is een gemiddelde: u kunt dit cijfer niet zonder meer naar uw eigen situatie vertalen. Als er geen uitzaaiingen zijn, is de overlevingskans hoger. Zijn er wel uitzaaiingen, dan is de overlevingskans lager. Uw vooruitzichten kunt u het beste met uw arts bespreken. 

Heeft u klachten die wijzen op prostaatkanker? Dan kan de huisarts of behandelend uroloog verschillende onderzoeken doen om de diagnose prostaatkanker uit te sluiten of vast te stellen: 

Lees meer over onderzoeken bij prostaatkanker

Wat de gevolgen zijn na de behandeling van prostaatkanker, is voor iedereen anders. Ongeveer een op de vijf mannen ervaren vermoeidheid, een op de tien problemen met geheugen en concentratie. Sommigen raken na conventionele behandelingen incontinent of houden erectieproblemen. De gevolgen van prostaatkanker hangen ook af van welke behandeling u gehad heeft.  

Bent u behandeld met de MR-Linac? Tijdens en na deze behandeling kunnen bijwerkingen optreden. De meest voorkomende bijwerkingen zijn: vermoeidheid, plasklachten en een veranderd ontlastingspatroon. Op lange termijn kunnen het plas- en ontlastingspatroon veranderen. Ook kunt u bloed bij de urine of ontlasting hebben en kunnen erectiestoornissen ontstaan. De bijwerkingen nemen hoogstwaarschijnlijk in de eerste maand na de behandeling al af, omdat veel minder gezond weefsel wordt mee bestraald.

De kans op genezing is niet voor elke patiënt hetzelfde. Belangrijk is het stadium waarin de tumor is als we hem ontdekken. 

We drukken de kans op genezing meestal uit in het aantal patiënten dat 5 jaar na de behandeling nog in leven is. Bij prostaatkanker dat ongeveer 80%. Dit is een gemiddelde: u kunt dit cijfer niet zonder meer naar uw eigen situatie vertalen. Als er geen uitzaaiingen zijn, is de overlevingskans hoger. Zijn er wel uitzaaiingen, dan is de overlevingskans lager. Uw vooruitzichten kunt u het beste met uw arts bespreken. 

Prostaatkanker kunnen we op verschillende manieren behandelen. Welke behandeling voor u het beste is, wordt voor u persoonlijk beoordeeld door een team van medisch specialisten– en verpleegkundig specialisten.  

Belangrijke omstandigheden zijn:  

• Het stadium van de ziekte;  
• Uw conditie. 

In het UMC Utrecht werken we samen met u, als een team, aan de zorg die bij u past. Voor, tijdens en na de behandeling. We blijven hierover altijd met u in gesprek. Zodat we elkaar goed begrijpen, samen beslissen over de behandeling, en samen terugkijken om zorg voor u te verbeteren. Lees meer over Samen maakt het verschil.  

Lees meer over de behandeling van prostaatkanker

Follow-up met curatieve intentie 

Nadat uw behandeling voor prostaatkanker is afgerond, blijft u onder controle bij uw behandelend uroloog. Dit noemen we ook wel follow-up. Lees verder over de follow-up. 

De Prostaatkankerstichting is de patiëntenorganisatie die lotgenotencontact biedt, voorlichting geeft en de belangen behartigt van mannen met prostaatkanker en hun naasten. 

Veelgestelde vragen​ 

Hebt u vragen over uw onderzoek, diagnose of over uw afspraken? Neem dan contact op via Mijn UMC Utrecht (uw patiëntportaal) of via de polikliniek Radiotherapie. 

Op de website van Kanker.nl en de Prostaatkankerstichting vindt u veel informatie over prostaatkanker. Ook kunt u via deze stichting in contact komen met lotgenoten. 

Zie ook:

Alles over MR-Linac

Onderzoek en diagnose bij prostaatkanker

Behandeling van prostaatkanker

Leven met en na prostaatkanker