Sanne Nijhof benoemd tot hoogleraar
Hoe kan een kind dat dagelijks te maken heeft met de ingrijpende gevolgen van een chronische aandoening, ziekte of trauma zo gezond mogelijk opgroeien? Kinderarts Sanne Nijhof doet hier al jaren onderzoek naar. Zij is per 15 december 2025 benoemd tot hoogleraar ‘Interdisciplinaire Preventieve Kindergeneeskunde’ aan het UMC Utrecht.
Het gaat om kinderen die iets overkomt wat hun ontwikkeling beïnvloedt: een chronische ziekte, een aangeboren aandoening of een ingrijpend trauma, zoals mishandeling. De aanleiding verschilt, maar deze kinderen lopen vaker vast in hun dagelijkse leven.
“Zij krijgen te maken met onderbelichte, vaak late gevolgen zoals aanhoudende vermoeidheid, verminderde mentale gezondheid, participatieproblemen en een verhoogd cardiovasculair risico,” vertelt Sanne. “Deze problemen ontstaan meestal geleidelijk en worden niet altijd direct herkend, maar kunnen grote invloed hebben op hoe een kind zich voelt, functioneert op school en meedoet in het sociale leven”. Zij ziet deze kinderen regelmatig op haar spreekuur.
Van overleven naar gezondheid en ontwikkeling
Dankzij betere behandelingen hebben veel kinderen met een chronische aandoening tegenwoordig uitzicht op een langer leven. “Dat vraagt van de gezondheidszorg dat we onze focus verbreden: van alleen ziekte behandelen naar gezondheid, veerkracht, autonomie en participatie”, stelt Sanne. “De vraag is niet alleen hoe kinderen overleven, maar vooral hoe zij zich zo goed mogelijk kunnen ontwikkelen – nu én later in hun leven - zodat zij zo volwaardig mogelijk mee kunnen doen met leeftijdsgenoten.”
Dat vraagt om een levensloopbenadering waarin vroegtijdig signaleren, begrijpen en preventief handelen centraal staan. “Ik wil beter begrijpen welke kinderen risico lopen om vast te lopen, welke vroege signalen daarop wijzen en hoe we daar tijdig op kunnen bijsturen,” zegt Sanne. “Vroegsignalering maakt het mogelijk om eerder en gerichter te ondersteunen, voordat problemen zich opstapelen of verankeren.”
Van ziekte naar gezondheid: de kracht van interdisciplinariteit
“We moeten niet alleen kijken naar ziekte, maar vooral naar gezondheid. Hoe versterken we kinderen in hun veerkracht, autonomie en dagelijks functioneren?”
Binnen haar onderzoek volgt Sanne kinderen met chronische aandoeningen en kinderen die een ingrijpende gebeurtenis hebben meegemaakt systematisch over de tijd. “We brengen niet alleen kwetsbaarheden in kaart, maar ook beschermende factoren: fysiek en mentaal welzijn, deelname aan sociale activiteiten en school, maar ook factoren als copingstijlen, vriendschappen en sociale steun”, legt zij uit.
“We weten bijvoorbeeld dat langdurige vermoeidheid en pijn kinderen beperken in spelen, sporten en sociale activiteiten. Dat ontstaat niet zomaar; daar zitten herkenbare patronen achter. Als we die patronen vroeg herkennen, kunnen we ook vroeg ondersteunen of bijsturen.”
Tegelijkertijd kijkt Sanne met haar team nadrukkelijk naar kinderen die, ondanks vergelijkbare uitdagingen, wél goed blijven functioneren. Door ook deze kinderen systematisch te volgen ontstaat inzicht in wat hen helpt om te blijven meedoen, herstellen en zich te ontwikkelen. “Juist door ook te begrijpen waarom kinderen veerkrachtig blijven, leren we welke factoren beschermend zijn en hoe we die bij andere kinderen kunnen versterken.”
Alle kinderen groeien op in een tijd van snelle maatschappelijke, technologische en sociale veranderingen. De vraagstukken waar zij – én de volgende generatie professionals– voor staan zijn complex: toenemende mentale klachten, langdurige gevolgen van infecties, prestatiedruk, en groeiende verschillen in kansen en omstandigheden. Door kinderen met een chronische aandoening systematisch te vergelijken met gezonde leeftijdsgenoten wordt duidelijk welke uitdagingen specifiek samenhangen met ziekte, en welke horen bij opgroeien in de huidige maatschappij. Dat onderscheid is essentieel: niet alles wat een kind belemmert is een gevolg van ziekte, en niet elke kwetsbaarheid vraagt om een medische oplossing.
Juist daarom werkt zij interdisciplinair. In haar rol als Domain Chair Thriving and Healthy Youth binnen het strategische thema Dynamics of Youth van de universiteit Utrecht verbindt zij onderzoekers en professionals binnen het UMC Utrecht. In deze samenwerking komen biomedische, sociale, pedagogische en datawetenschappelijke perspectieven samen rondom de ontwikkeling en gezondheid van kinderen en jongeren.
Sanne studeerde geneeskunde in Utrecht en promoveerde in 2013 op chronische vermoeidheid bij adolescenten. Sindsdien combineert zij patiëntenzorg met onderzoek en onderwijs. Zo was ze co-ontwikkelaar van de interfacultaire master Youth Development and Social Change van de Universiteit Utrecht waarin studenten worden opgeleid tot bruggenbouwers en translationele denkers in het jeugdveld. “De vraagstukken waar kinderen en jongeren vandaag mee te maken hebben zijn complex,” zegt Sanne. “Ik draag graag bij aan de opleiding van professionals die over de grenzen van hun eigen vak heen durven denken.”
“Waarin ik persoonlijk het verschil wil maken de komende jaren? Als wetenschapper wil ik bijdragen aan het beter herkennen van vroege signalen, zodat we als kinderartsen kunnen inschatten welk kind wat nodig heeft, en wanneer,” zegt Sanne. “Daarom werk ik aan zorgconcepten waarin kinderen en ouders volwaardige partners zijn. Met behulp van dagboek-apps, patiëntgereporteerde uitkomsten en co-design bouwen we samen aan zorg die echt past bij het kind.”
“Elk kind is uniek, elke klacht heeft een eigen verhaal. We weten veel over wat gemiddeld werkt, maar standaardoplossingen schieten regelmatig tekort. No individual acts like a group. Dat vraagt om preventie, interdisciplinariteit en zorg die zich aanpast aan het kind - met aandacht voor die factoren die er voor dit specifieke kind en in zijn of haar context toe doen en beïnvloedbaar zijn. Samen met kinderen en de ouders zoek ik naar wat in hún situatie speelt, en probeer ik hun waarden en wensen leidend te laten zijn in elk behandeltraject.”